Universiteit van Amsterdam
Bekijk deze e-mail online Universiteit van Amsterdam op Twitter
Met deze nieuwsbrief willen we alle betrokkenen en geïnteresseerden informeren over de voortgang van het onderzoek binnen de Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam. Als u meer over een onderwerp wilt weten, kunt u doorklikken naar pagina’s van de website die toegang geven tot uitgebreidere teksten, integrale documenten en clips, zie: http://woa.kohnstamminstituut.nl

Op de website vindt u:
  • Actualiteiten rondom de Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam en belangrijke data en verslagen van bijeenkomsten;
  • Opbrengsten uit het onderzoek binnen de verschillende onderzoeksprojecten;
  • Handige informatie voor kennisdeling, zoals good practices rond afstandsonderwijs en kennisclips.
  • Relevante praktijkvragen die zijn beantwoord door de Kennisrotonde.
ACTUALITEIT
WOA op de ResearchED
Door: Inti Soeterik |Universiteit van Amsterdam 
Op 19 november 2020 organiseerden ResearchED Nederland en de Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam een regionale researchED conferentie voor alle leraren van Amsterdam en omstreken (en daarbuiten!). Het thema dat centraal stond is ‘Kansen in de Klas’.

Ondanks dat deze ResearchED niet in fysieke vorm door kon gaan is het toch gelukt om kennis te delen vanuit het werkplaatsproject gelijke onderwijskansen. Online konden deelnemers een presentatie van Lisa Gaikhorst, Marianne Boogaard en Inti Soeterik bekijken, waarna er een levendige live Q&A plaatsvond.
De Staat van het Amsterdamse Primair Onderwijs
Op maandag 23 november 2020 werd de Staat van het Amsterdamse Primair Onderwijs gepresenteerd. In deze staat wordt stil gestaan bij het Amsterdamse onderwijslandschap, de onderwijskwaliteit, invloed van COVID 19, kansengelijkheid, passend onderwijs en zorg, segregatie en het lerarentekort.
> Lees het rapport
Nieuwe onderzoeksmogelijkheid!
Door: Lisa Gaikhorst |Universiteit van Amsterdam | Projectleider WOA-project 'Gelijke onderwijskansen 
Afgelopen september heeft Porticus, het fonds van de familie Brenninkmeijer (van C&A) contact met de WOA opgenomen om mogelijkheden tot samenwerking te verkennen. De werkwijze binnen de WOA en de inhoudelijke thema’s die daarin een plek hebben, spraken de familieleden erg aan. Hartstikke leuk natuurlijk!

Lisa Gaikhorst en Monique Volman hebben een subsidie-voorstel ingediend met de titel, dat voortborduurt op de inzichten die we tot nu toe hebben opgedaan vanuit de WOA-projecten (zoals het project Funds of Knowledge en Gelijke Onderwijskansen). In het nieuwe project staat het zichtbaar maken en benutten van buitenschoolse kennisbronnen van kinderen met behulp van digitale middelen centraal.

In oktober hebben we gehoord dat we de subsidie ontvangen hebben, heel mooi nieuws! Dit betekent dat we vanaf sept 2021 met een nieuw project rondom dit belangrijke thema aan de slag kunnen!

Mochten er scholen zijn die nu al belangstelling hebben voor deelname, meld je dan alvast aan! Er is plaats voor maximaal 10 scholen. Aanmelden kan door een mailtje te sturen naar L.Gaikhorst@uva.nl
Diversiteit, inclusiviteit en kansen in het hoger onderwijs
Ook in het hoger onderwijs is er veel te doen rondom de thema’s diversiteit, inclusiviteit en kansen.

Op 1 september is het Nationaal actieplan voor meer diversiteit en inclusie in wetenschappelijk onderwijs en onderzoek gelanceerd. “In het Nationaal actieplan voor meer diversiteit en inclusie in wetenschappelijk onderwijs en onderzoek komt minister Van Engelshoven van OCW met ambities en acties om een inclusieve, diverse en veilige leer- en werkomgeving te creëren. Met dit actieplan zet het Nederlandse wetenschappelijk onderwijs- en onderzoeksveld samen met de overheid een volgende stap op het gebied van diversiteit en inclusie. In totaal zetten 9 partijen dinsdag hun handtekening onder het plan.”, aldus de Rijksoverheid. De lancering van het plan ging samen met het installeren van een nationale adviescommissie, waarin ook collega’s van de afdeling pedagogische en onderwijswetenschappen zitting nemen. Meer informatie vind je hier.

Op 21 september tekende de Hogeschool van Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam, samen met zeven andere hogeronderwijsinstellingen het Amsterdams akkoord voor divers, inclusief en maatschappelijk betrokken hoger onderwijs. De onderwijsinstellingen verklaren zich hiermee gezamenlijk in te zetten voor een inclusieve en rechtvaardige samenleving waarbinnen geen ruimte is voor racisme en discriminatie. Meer informatie vind je hier.

In opdracht van de UvA onderzocht het Kohnstamm Instituut in hoeverre er aan de UvA sprake is van brede toegankelijkheid en gelijke kansen voor alle studenten, ongeacht hun achtergrond. Folia interviewde Merlijn Karssen van het Kohnstamm Instituut over de resultaten.
Oprichting centrum Ongelijkheid gemeente Amsterdam
Afgelopen oktober is het  Kenniscentrum Ongelijkheid gestart. Het kenniscentrum is onderdeel van het coalitieakkoord van de gemeente Amsterdam. In het kenniscentrum  werkt de gemeente samen met de HvA, UvA, de VU en Hogeschool Inholland.

Het kenniscentrum doet onderzoek naar kansenongelijkheid op verschillende gebieden. Bijvoorbeeld naar belemmeringen in schoolsystemen of ongelijkheid op basis van kleur of economische achtergrond binnen het onderwijs en het huisvestingssysteem in Amsterdam. Louise Elffers is benoemd tot directeur van het Centrum.
> Lees verder
WOA-website is verrijkt!
De WOA-website is nu verrijkt met een pagina voor de WOA VO/MBO.
> Bekijk de website
ONDERZOEK
WOA-project ‘Kennisbronnen van leerlingen’
Door: Judith 't Gilde | Kohnstamm Instituut | Onderzoeksbegeleider WOA-project ‘Kennisbronnen van leerlingen’ |  
Dit jaar hebben we ons onderzoek over het gebruik maken van de buitenschoolse kennisbronnen van leerlingen van de WOA afgerond. Dit onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met dertien leerkrachten van acht basisscholen in Amsterdam.

Een van de eindresultaten is ons praktijkboek ‘Gebruik maken van buitenschoolse kennisbronnen van leerlingen’. Het boek  legt kort de theoretische achtergrond van deze aanpak uit en omschrijft met behulp van veel voorbeelden uit de praktijk hoe je buitenschoolse kennisbronnen van leerlingen kunt vinden, hoe je ze kunt gebruiken, en wat de effecten daarvan kunnen zijn.

Ook komt aan de orde welke leerkrachtcompetenties hier belangrijk voor zijn en wat uitdagingen en valkuilen zijn. Met dit praktijkboek hopen we eraan bij te dragen dat meer leerkrachten aan de slag gaan met het gebruik maken van de buitenschoolse kennisbronnen van leerlingen, en dat zowel leerlingen als leerkrachten de positieve effecten ervan kunnen ervaren!
> Download het boek (gratis) via de WOA-website
WOA-Onderzoek naar de organisatie van het afstandsonderwijs en het welzijn van kinderen
Door: Lisa Gaikhorst |Universiteit van Amsterdam | Projectleider WOA-project 'Gelijke onderwijskansen'|
In de periode maart-juni 2020 was het plan dat de scholen uit de WOA-projecten “Gelijke Onderwijskansen” en “Diversiteit in de klas leren benutten” hun interventies uit zouden voeren, en dat we de opbrengsten daarvan zouden evalueren. Helaas was het door de lockdown op de meeste scholen niet mogelijk om dit daadwerkelijk te doen. Dat was natuurlijk een enorme teleurstelling... Gelukkig hebben we met behulp van een kleine investering vanuit AMCIS (Amsterdam Centre for Inequality Studies) in deze periode uiteindelijk toch waardevol onderzoek kunnen doen samen met de scholen naar een onderwerp dat nadrukkelijk raakt aan het thema kansenongelijkheid en diversiteit! Meer specifiek stonden de volgende vragen centraal in dit onderzoek:
  1. Hoe hebben leraren uit het basisonderwijs hun afstandsonderwijs georganiseerd gedurende verschillende fasen van de lockdown?
  2. In hoeverre en hoe hebben leraren aandacht besteed aan ongelijkheid en diversiteit in hun afstandsonderwijs?
  3. In hoeverre en hoe hebben leraren geprobeerd om aan kansengelijkheid en een inclusieve leeromgeving te werken binnen het afstandsonderwijs?
  4. In hoeverre en hoe heeft de organisatie van het afstandsonderwijs het welzijn van leerlingen beïnvloed?
Voor het beantwoorden van de onderzoeksvragen, wordt gebruik gemaakt van een vragenlijst (over het welbevinden van kinderen (die in februari en in juli 2020 is afgenomen onder leerlingen van de scholen uit de werkplaats) en interviews (met de deelnemende leerkrachten). De resultaten van dit onderzoek zullen naar verwachting in het voorjaar 2021 beschikbaar zijn. We houden jullie op de hoogte! Zie voor meer informatie over het onderzoek, ook informatie op de website van het NRO. Daarnaast is het goed om te vermelden dat de scholen van het project gelijke onderwijskansen inmiddels druk bezig zijn met hun oorspronkelijke interventies. Over het verloop en de uitkomsten daarvan zullen we jullie t.z.t. uiteraard ook informeren!
PUBLICATIES
Er zijn weer nieuwe publicaties van WOA of door collega’s die met vergelijkbare thematiek werken:
> Neem eens een kijkje op de WOA-website!
AGENDA
Van november 2020 tot februari 2021 verzorgen Prof. Dr. Monique Volman en Louise Verhoef Msc voor de Beroepsvereniging Academici Basisonderwijs (BAB) een zogenoemd kwartet getiteld: Gebruik maken van de buitenschoolse kennisbronnen van leerlingen. Aan de hand van het ‘kwartet’ college, literatuur, opdracht en intervisie verkennen de deelnemers samen met de onderzoekers de mogelijkheden en beperkingen van theorie rondom funds of knowledge en fund of identity voor het Nederlandse basisonderwijs. “Alle ambitieuze leerkrachten (academisch opgeleid of niet) zijn welkom om deel te nemen aan de BAB Academy. Het niveau van de aangeboden lesstof is op academisch niveau en uitdagend voor hoogopgeleide leerkrachten.”, aldus de BAB Van harte welkom aan te sluiten dus! 
> Lees verder
Vanaf 30 november zendt omroep Human de zevendelige documentaireserie 'Klassen' uit over de strijd voor gelijke kansen in het onderwijs: om 21.35 uur op NPO 1 en NPO Start.


'Klassen', bron: www.human.nl/klassen.nl

Lukt het school om het verschil te maken? Dit is de vraag die Sarah Sylbing en Ester Gould, makers van de bekroonde serie 'Schuldig', zich voor hun nieuwe documentaireserie 'Klassen' stelden.

Wederom strijken ze neer in Amsterdam-Noord, dit keer richten ze hun pijlen op de kinderen van groep 8. Elf jaar zijn ze als het eindadvies voor de middelbare school valt dat de rest van hun leven zal beïnvloeden. Niet alle kinderen kunnen terugvallen op steun van hun ouders, sommigen staan er helemaal alleen voor. Gelukkig zijn er nog leraren die zich om hen bekommeren. Maar is dat genoeg?
> Lees verder
> Voor meer agenda-items, zie de WOA-website
Heeft u vragen over de nieuwsbrief, opmerkingen of suggesties? Neem dan contact op met de redactie

U ontvangt dit bericht omdat u op dit adres onze maandelijkse Nieuwsbrief ontvangt. Mocht u de nieuwsbrief niet langer willen ontvangen, dan kunt u dat ons lagten weten via e-mail. Reageert u niet, dan gaan wij ervan uit dat wij u de nieuwsbrief mogen blijven toesturen.