Direct naar artikelinhoud
Drie scenario'sRidouan T.

Drie scenario’s voor de toekomst van Ridouan T.

Nu de meest gezochte crimineel van Nederland gearresteerd is in Dubai, rijst de vraag hoe het verdergaat met Ridouan T. Nederland heeft geen uitleveringsverdrag met de Verenigde Arabische Emiraten. Drie scenario’s.

Dubai, onderdeel van de Verenigde Arabische Emiraten. Nederland heeft geen uitleveringsverdrag met dat land, maar ambtenaren zouden achter de schermen al maanden hebben gezocht naar een oplossing voor de uitlevering van Ridouan T.Beeld Getty Images

Uitlevering aan Nederland

Nadat het Openbaar Ministerie (OM) maandagavond had bekendgemaakt dat Ridouan T. gearresteerd was in Dubai, toonde minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid zich voorzichtig optimistisch over een uitlevering aan Nederland. Ook Fred Westerbeke, hoofdofficier van het Landelijke Parket, gaf aan dat hij denkt ‘dat het een kwestie van weken is’ voordat T. Nederlandse bodem betreedt.

Volgens justitie is T. opdrachtgever van een lange reeks liquidaties in binnen- en buitenland. Hij is de hoofdverdachte in de Marengo-zaak die draait om vijf liquidaties, verschillende pogingen daartoe en de voorbereiding van een aantal moorden. Ook wordt hij in verband gebracht met grootschalige cocaïnesmokkel en -handel.

Ook na de arrestatie van Ridouan T. zal de cokehandel blijven floreren. Of zijn opvolger net zo meedogenloos zal zijn, is de vraag. ‘Het is niet slim om onrust te creëren.’

Nederland heeft geen formeel uitleveringsverdrag met de Verenigde Arabische Emiraten, maar naar verluidt zoeken ambtenaren achter de schermen al maanden naar een juridisch zijpad dat alsnog leidt naar zijn uitlevering.

Verdragen van de Verenigde Naties kunnen een wettelijke uitkomst bieden. Daarin staan uitleveringsbepalingen voor grensoverschrijdende en georganiseerde criminaliteit. Grapperhaus hintte maandagavond op een internationale bepaling, waarmee drie jaar geleden een ‘bankier van de onderwereld’ uit Dubai aan Nederland is uitgeleverd.

Ook een ander verdrag inzake de bestrijding van georganiseerde criminaliteit biedt juridische munitie om T. uit te leveren en te vervolgen in Nederland, zegt hoogleraar internationaal strafrecht Harmen van der Wilt (Universiteit van Amsterdam). ‘Als het OM verstandig is, verzoeken ze tot uitlevering op basis van alle feiten waarvan het T. verdenkt: deelname en leidinggeven aan een criminele organisatie.’ ‘Het OM kan zeggen dat hij wordt vervolgd op verdenking van moord, waarna hem levenslang boven het hoofd hangt’, aldus de hoogleraar. ‘De taxatie van het OM over zijn uitlevering is redelijk realistisch.’

Ook Hilda van der Tuin, een Nederlandse advocaat die werkzaam is in Dubai, verwacht dat uitlevering zonder uitleveringsverdrag mogelijk is. ‘Ik veronderstel dat er afspraken zijn gemaakt met het lokale regime, op basis waarvan hij op het vliegtuig naar Nederland kan worden gezet. Als Nederland de politieke en diplomatieke druk opvoert, werkt Dubai uiteindelijk wel mee’, zegt ze. ‘Misschien zijn er afspraken gemaakt over een toekomstig uitleveringsverdrag met de Verenigde Arabische Emiraten.’

‘Het speelt mee dat Dubai niet de naam wil hebben van een toevluchtsoord voor criminelen. In 2020 organiseren ze hier de Expo 2020, de hele wereld kijkt naar Dubai. Het regime heeft er niks aan om een crimineel van dit kaliber te beschermen.’

Uitlevering aan Marokko

Naast Nederland en Dubai is Marokko een belangrijke speler in dit dossier. De Marokkaanse justitie verdenkt Ridouan T., die in ieder geval de Marokkaanse nationaliteit heeft, ervan de opdracht te hebben gegeven voor een moord in 2017 waarbij de 26-jarige zoon van een vooraanstaande rechter om het leven kwam in Marrakesh. Dat bleek een ‘vergismoord’: het  slachtoffer zat op de stoel waar eerder die avond het beoogde doelwit had gezeten.  

Volgens internationale afspraken is Dubai verplicht om T. uit te leveren als de Marokkaanse autoriteiten dat verzoeken. Marokko heeft namelijk wel een uitleveringsverdrag met de Verenigde Arabische Emiraten. Ook kennen Marokko en Dubai een stevige economische verwevenheid.

Maar hoogleraar Van der Wilt vermoedt dat Nederlandse diplomaten en ambtenaren er achter de schermen voor hebben gezorgd dat zo’n verzoek uit Marokkaanse hoek niet zal komen. ‘Het Nederlandse ministerie zal hierover contact hebben gehad met Marokko om dit dicht te timmeren’, zegt hij. ‘Er zijn ook geen tekenen dat er een uitleveringsverzoek van andere landen ligt. Als Marokko dat wel doet, slaat Nederland een enorme diplomatieke flater.’

Ook uit Dubai zijn vooralsnog geen signalen dat Marokko zich heeft gemeld met een uitleveringsverzoek. Politiechef Jamal Al Allaf zei dinsdag tegen Nieuwsuur dat alleen Nederland een uitleveringsverzoek heeft gedaan. Ook Al Allaf heeft vertrouwen in een succesvolle uitlevering. ‘Als alle juridische procedures via de openbaar aanklager zijn voltooid, zal T. in samenwerking met de Nederlandse politie worden uitgeleverd.’

Voorlopig vastzitten in Dubai

De derde mogelijkheid is een langere gevangenschap in de Golfregio. Volgens politiechef Al Allaf leidde T. een kluizenaarsbestaan in een luxueuze villa in Dubai, waar de gordijnen vaak gesloten waren. Daar gaf hij zich zondagnacht over aan de politie. Sindsdien verblijft hij in een gevangenis in Dubai.

Advocaat Van der Tuin heeft haar cliënten in gevangenschap regelmatig bezocht. ‘De omstandigheden zijn relatief goed, maar niet zoals hier in Nederland’, zegt ze. ‘Op dit moment zit T. waarschijnlijk in een gezamenlijke politiecel, een soort huis van bewaring. Die ruimte moet hij delen met andere verdachten, ook van kleinere delicten zoals openbare dronkenschap.’

T. kan maximaal drie maanden vastzitten in de gevangenis. ‘Ik verwacht niet dat hij zo lang blijft’, zegt Van der Tuin. ‘Waarschijnlijk is de Nederlandse politie hem nu al aan het verhoren. De Verenigde Arabische Emiraten staan nu aan de zijlijn, aangezien de autoriteiten expliciet hebben gezegd dat zij T. niet verdenken van strafbare feiten.’ 

Heeft de bekoelde relatie tussen Dubai en Marokko gevolgen voor de uitlevering?
Een relatie zoals tweelingbroers die met elkaar hebben, zo omschreef de Marokkaanse koning Mohammed VI vorig jaar de band tussen zijn land en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). Als Rabat toen om de uitlevering had gevraagd van Ridouan T., die wegens moord op de zoon van een Marokkaanse rechter wordt gezocht, zou Marokko een goede kans hebben gemaakt. T. werd gearresteerd in Dubai, een van de zeven emiraten die samen de VAE vormen.

Behalve de decennialange hechte relatie tussen beide landen, is ook een voordeel dat Rabat een uitleveringsverdrag heeft met de Emiraten. Nederland heeft dat niet. Ook economisch is de band altijd hecht geweest. De Emiraten behoren tot de belangrijkste buitenlandse investeerders in Marokko. Maar de relatie tussen de twee landen is het afgelopen jaar flink bekoeld.

Tot woede van de Emiraten en Saoedi-Arabië, die al sinds 2017 ruziën met Golfstaat Qatar, bleef Marokko neutraal in dat conflict. Qatar wordt verweten zich te bemoeien met de buurlanden, onder andere via de zender Al Jazeera. De Marokkaanse terugtrekking onlangs uit de Jemen-oorlog, waarin Saoedi-Arabië en de Emiraten een grote rol spelen, heeft ook veel kwaad bloed gezet.

Begin dit jaar verslechterden de betrekkingen verder na een documentaire van televisiezender Al Arabiya, dat in handen is van de Saoediërs en gevestigd is in Dubai. De uitzending zaaide twijfel over het recht dat Marokko zegt te hebben op de Westelijke Sahara, een voormalige Spaanse kolonie die eind jaren zeventig werd ingenomen door Rabat. In april verliet de ambassadeur van de Emiraten plotseling Rabat, na eerdere berichten dat zijn Marokkaanse collega was teruggeroepen uit de Emiraten.

‘Soms kunnen we van mening verschillen over bepaalde zaken’, zei de Marokkaanse minister van Buitenlandse Zaken Nasser Bourita indertijd. Als Marokko een dezer dagen de uitlevering van Ridouan T. zou vragen, moet het er rekening mee houden dat het verzoek wel eens onderdeel kan worden van een steekspel met de Emiraten. (Stieven Ramdharie)

Verder lezen

Dit weten we over de meest gezochte crimineel van Nederland: lees hier alles over de arrestatie van Ridouan T. en over het Marengo-proces waarin hij hoofdverdachte is.